ETO OD Wool Field Uniform
(1944 - 1945)
W październiku 1944 roku pielęgniarki służące w Europie, otrzymały możliwość noszenia nowego typu munduru, tzw. ETO Wool Field Uniform. Był on wzorowany na słynnym brytyjskim battle dressie. Mundur ten składał się z charakterystycznej krótkiej marynarki, nazywanej popularnie „Ike jacket” (od pseudonimu naczelnego dowódcy wojsk sprzymierzonych Gen. Dwighta „Ike’a” Eisenhowera, który doprowadził do wprowadzenia tego typu umundurowania do Armii) oraz spódnicy w kształcie litery „A” bądź spodni.
Mundur ETO jest dosyć wyjątkowym typem umundurowania, ponieważ wyróżnia się kilkoma różnymi krojami oraz materiałami, z jakich był szyty. Najbardziej charakterystyczną wersją tego munduru jest zapewne tzw. British Made, o którym więcej przeczytasz tutaj. Wyróżniał się odcieniem i splotem wełny, z której był wykonany, kieszeniami z klapami oraz metalową klamrą, którą zapinany był pasek w talii.
Ike jacket świetnie podkreślał sylwetkę, tworząc figurę klepsydry – szerokie ramiona i wąska talia. Nic dziwnego,
że pielęgniarki podczas drugiej wojny światowej tak chętnie go nosiły. Ale przecież nie o wygląd tutaj chodziło… Ike jacket gwarantował przede wszystkim znacznie większą swobodę ruchu i komfort w porównaniu do „tradycyjnych”, sięgających za biodra marynarek, które były znane pielęgniarkom wcześniej.
MARYNARKA:
Marynarka była zapinana na jeden rząd guzików – 2, 3 lub 4, ukrytych pod materiałem. Na piersiach znajdowały się dwie kieszenie. W talii dodatkowo był wszyty pas, sięgający lewego boku, który był zapinany na metalowy zatrzask lub guzik. Aby zapewnić większy komfort noszenia i zapobiec rozpinaniu, na dole marynarki były wszyte dodatkowe haftki.
Początkowo zarówno dla oficerów jak i podoficerów materiałem była oliwkowa wełna o splocie serge o gramaturze 18 uncji. Później dopuszczono również 14-uncjowy covert wool, będący rodzajem wytrzymałego tweedu z wełny w odcieniu oliwkowym No. 37. Wiele pielęgniarek szyło swoje mundury ETO prywatnie, z ciemnooliwkowego materiału. Inne, po prostu przerabiały swoje oliwkowe mundury wyjściowe, skracając marynarkę oraz doszywając pas w talii. W tym przypadku złote guziki na kieszeniach często były zastępowane plastikowymi. Guziki na naramiennikach były pokryte materiałem.
Jacket, Field, Wool, OD, Women's
Pierwotny damski battle jacket szyty w Anglii pod koniec 1944 roku. Ten sam krój i materiał był używany zarówno przez kobiety w stopniu oficerskim, jak i podoficerskim (np. WAC). Krótka marynarka była noszona w połączeniu ze spódnicą lub spodniami z tego samego materiału. Więcej o mundurze British Made przeczytasz tutaj.
Custom-Made ETO Women’s Jacket
Przykład marynarki skróconej na ike jacket. W tym przypadku oryginalne, złote guziki zostały zachowane, podobnie jak oficerska lamówka w dolnej części rękawów. Przerobienie marynarki było tańszym rozwiązaniem, niż szycie ike’a na miarę od podstaw.
W styczniu 1945 roku został oficjalnie wprowadzony nowy typ ike’a, który stanowił opcjonalne umundurowanie dla pielęgniarek. Znacząco różnił się od pierwotnego kroju marynarki. Przede wszystkim odznaczał się dość obszernymi, niemal bufiastymi rękawami, nie posiadał już kieszeni na piersiach, pas w talii był nieco szerszy i zapinany na guzik po lewej stronie. Nowy model marynarki nie posiadał naramienników.
Jacket, Field, Wool, Women's
Wprowadzony na początku 1945 roku model krótkiej, jednorzędowej marynarki. Marynarka była rozpinana z przodu, posiadała rozkładany kołnierz i podszewkę w pasującym kolorze. Była luźna w biuście i w ramionach oraz dopasowana w talii za pomocą materiałowego paska, który zapinał się na lewym boku.
Krój ten nie był zbyt lubiany przez kobiety, toteż wkrótce wprowadzono zmienioną wersję marynarki, przywracającą zapinane kieszenie oraz węższe rękawy. Na naramiennikach znajdowały się plastikowe guziki.
Custom-Made ETO Women’s Jacket
Ike jacket w wersji z kieszeniami i naramiennikami przypiętymi na plastikowe guziki. Marynarka posiada z przodu jeden rząd czterech guzików schowanych pod materiałem. Ten model nie posiada na rękawach oficerskiej lamówki.
Custom-Made ETO Women’s Jacket
Kolejny wariant skróconej marynarki. W tej marynarce złote guziki zostały zastąpione przez plastikowe. Na rękawach widoczna jest oficerska lamówka.
Insygnia noszone były tak, jak na pozostałych typach marynarek – na ramionach stopień, na kołnierzu bliżej szyi para insygniów oficerskich „U.S.” oraz para kaduceuszy korpusu pielęgniarskiego w dolnej części kołnierza.
SPÓDNICA I SPODNIE:
Skirt, Wool, OD, Dark, Women’s, Officer’s
Spódnica z baratei wykonana z sześciu klinów posiada w talii wąski pasek zapinany na jeden guzik. Z lewej strony znajduje się zamek błyskawiczny. Spódnica posiada dość spory zapas materiału, aby umożliwić ewentualne przeróbki. Spódnica wraz z pasującą marynarką tworzą mundur wyjściowy.
Slacks, Women’s, Winter, Dark OD
Dopasowane spodnie z wysokim stanem i szerokimi nogawkami w kant. Zapewniały większą ochronę niż spódnica. Tkanina i kolorystyka odpowiadają oliwkowej marynarce oficerskiej. Tego typu spodnie mogły być noszone przez pielęgniarki zarówno z klasyczną marynarką, jak i z ike jacketem.
Spodnie w kolorze oliwkowym miały wysoki stan i dosyć luźne nogawki w kant. Były zapinane w talii na trzy plastikowe guziki, znajdujące się z lewej strony. Talię dodatkowo podkreślały plisy i zaszewki. Spodnie odpowiadały swoim krojem, tym wprowadzonym w sierpniu 1943 roku do oliwkowego munduru wyjściowego.
Powyżej:
Damski oficerski ike jacket noszony w połączeniu z oliwkową spódnicą, krawatem khaki i czapką. Na klapkach marynarki widoczne są oficerskie insygnia: na górze wycięte „U.S.”, na dole pielęgniarskie kaduceusze z literką „N”. Na naramiennikach przypięte są insygnia oznaczające stopień - podporucznik (2nd Lt.) lub wyższy.
Powyżej:
Ike jacket z oliwkowymi spodniami z wysokim stanem. Spodnie stanowiły dobrą alternatywę dla spódnicy w chłodniejsze dni. Były szczególnie popularne wśród pielęgniarek służących na pokładach samolotów w ewakuacji lotniczej. Nakrycie głowy stanowi tu damska, oficerska furażerka z czarno-złotym obszyciem i przypiętym stopniem.
Pinks and Greens:
Spódnica w odcieniu OD nr 54, popularnie nazywana różową, była oficjalnie przeznaczona do noszenia tylko przez oficerów Women's Army Corps. Niemniej jednak na epokowych zdjęciach, głównie z 1945 roku, widać, że niektóre pielęgniarki również upodobały sobie jasną spódnicę. O możliwości jej noszenia decydowała przełożona pielęgniarka danego szpitala. Różowe spódnice nigdy nie były noszone przez pielęgniarki w trakcie oficjalnych uroczystości lub wykonywania obowiązków - jedynie w czasie wolnym, na przyjęciach, podczas zwiedzania, czy podróży do domu. Spódnica OD nr 54 stała się oficjalną częścią garderoby pielęgniarki dopiero w roku 1948.
Ciekawym rozwiązaniem, zapobiegającym niechcianemu „podjeżdżaniu” marynarki do góry, były guziki doszyte z tyłu spodni lub spódnicy, za pomocą których przypinano ike jacket.
Oliwkowa spódnica o kształcie litery „A” posiadała metalowy zamek błyskawiczny po lewej stronie oraz dodatkowo była zapinana na guzik. Była szyta z tego samego materiału, co marynarka. Spódnica powinna zakrywać kolana.
KOSZULA:
Oliwkowy mundur ETO najczęściej noszono z bawełnianą koszulą khaki (nr 1) i pasującym krawatem khaki. Koszula posiada dwie kieszenie na piersi zapinane na guzik. Pierwszy model koszuli khaki posiadał prostokątne klapki na kieszeniach. Później w trakcie wojny nieznacznie powiększono rozmiar kieszeni, zmieniono kształt klapek na trójkątny, a w lewej kieszeni dodano otwór na ołówek. Zaszewki w talii zapewniały odpowiednie dopasowanie.
Waist, Cotton, Women’s
(first pattern)
Damska koszula w kolorze khaki wykonana z popeliny. Na zdjęciu przedstawiony jest pierwszy model koszuli z prostokątnymi klapkami na kieszeniach. Koszula noszona pod marynarką nie posiadała naramienników.
Waist, Cotton, Women’s
(revised pattern)
Drugi model damskiej koszuli z trójkątnymi klapkami na kieszeniach. Lewa kieszeń posiada przegródkę na ołówek. Koszula była noszona pod marynarką i nie posiadała naramienników.
Na fotografiach archiwalnych można też zauważyć bardziej luźny styl noszenia koszuli bez krawata. Rozpięty kołnierzyk koszuli wyciągało się na marynarkę i rozkładało. Taki sposób noszenia munduru musiał zostać zaaprobowany przez pielęgniarkę przełożoną danej instalacji medycznej.
Powyżej:
Trochę luźniejszy styl noszenia bawełnianej koszuli: z rozpiętym kołnierzem i bez krawata. Cieszył się szczególną popularnością w ciepłe dni.
W chłodniejsze dni koszula khaki była zastępowana wełnianą, która zapewniała znacznie większe ciepło.
.png)
Waist, Wool, Women’s
(first pattern)
Damska koszula wykonana z wełnianej flaneli z rozpinanym kołnierzem. Na zdjęciu przedstawiony jest pierwszy model koszuli z prostokątnymi klapkami na kieszeniach. Koszula nie posiadała naramienników. W talii znajdują się zaszewki, które ułatwiały dopasowanie.
_p.png)
Waist, Wool, Women’s
(revised pattern)
Drugi wzór damskiej, wełnianej koszuli z trójkątnymi klapkami na kieszeniach. Lewa kieszeń posiada przegródkę na ołówek. Ta koszula również nie posiadała naramienników. Stopień wojskowy
i kaduceusz przypinało się do kołnierza.
Krawat w kolorze khaki uzupełniał mundur ETO. Wykonany był z mieszanki bawełny i moheru, dzięki czemu był wytrzymały i odporny na zagniecenia. Damskie krawaty były podobne z wyglądu do tych noszonych przez mężczyzn, ale krótsze. Po wojnie, w roku 1949, kolor krawata został zmieniony na oliwkowy.
Necktie, Women’s
Damski krawat w kolorze khaki (po lewej) obok męskiego oficerskiego krawata (po prawej) w tym samym kolorze.
KRAWAT:
Mundur ETO był noszony z damską furażerką, wykonaną z pasującego materiału w kolorze oliwkowym, z czarno-złotym obszyciem oficerskim. Alternatywą była oliwkowa czapka (ang. service cap) lub męska oficerska furażerka.
Czapka była dostępna w dwóch wersjach: zimowej, wykonanej z grubszego materiału, oraz letniej, zrobionej z cienkiego materiału. Zgodnie z regulaminem, czapka powinna być noszona równo na głowie, nie przechylona na bok. Pośrodku czapka posiadała przypięte godło USA (wys. 6 cm), które podkreślało oficerski status pielęgniarki.
Cap, Service, Wool, OD, Nurse’s
Widoczny na zdjęciu model czapki został zaprojektowany przez prywatną nowojorską firmę Knox Hats i był zarezerwowany tylko i wyłącznie dla pielęgniarek służących w armii.
Cap, Service, Wool, OD, Nurse’s
Wewnętrzna strona czapki. Widoczna jest metka z rozmiarem 23 1/2 cala, czyli niecałych 60 cm w obwodzie głowy.
Popularna furażerka została oficjalnie zatwierdzona do użytku pielęgniarek z Army Nurse Corps w lipcu 1944 roku. Wcześniej kobiety decydowały się czasem na noszenie męskich oficerskich furażerek w ramach urozmaicenia swojej garderoby. Damska wersja furażerki różniła się od męskiej głównie kształtem - mówiło się, że przypomina banan. Miała ona lepiej komponować się z damskimi fryzurami popularnymi w latach 40-tych. Podobnie jak czapka, furażerka również była dostępna w wersji zimowej i letniej. Wszystkie oficerskie furażerki posiadały czarno-złote obszycie. Stopień powinien być przypięty z lewej strony furażerki.
Cap, Garrison, Officers', Wool, Elastique, Dark, OD
Męska oficerska furażerka o prostym kształcie, którą pielęgniarki czasem decydowały się nosić w połączeniu z mundurem ETO. Na zdjęciu ze srebrnym stopniem porucznika (1st Lt.).
Cap, Garrison, Wool, Women,
Officers’
Damska oficerska furażerka w kształcie banana. Ten typ nakrycia głowy w pierwszej kolejności otrzymały kobiety służące w Women's Army Corps, dopiero później pielęgniarki z Army Nurse Corps. Zaokrąglony kształt miał na celu lepiej dopasowywać się do ówczesnych fryzur.
NAKRYCIE GŁOWY:
BUTY:
Mundur ETO noszono z brązowymi butami typu oxford lub damskimi butami polowymi. Brązowe skórzane oxfordy na obcasie o wysokości 3,8 cm posiadały skórzaną podeszwę, gumowany obcas i były zawiązywane na brązowe sznurówki o długości 68,5 cm.
We wrześniu 1945 roku, już po zakończeniu wojny, pielęgniarkom pozwolono również nosić brązowe czółenka w czasie wolnym. Buty musiały mieć zakryte palce i piętę, nie posiadać żadnych elementów ozdobnych, a obcas nie mógł być wyższy niż 6,3 cm.
Shoes, Service, Women’s, Low
Brązowe, skórzane oxfordy to stylowe i wygodne buty dla kobiet służących w armii. Pielęgniarki z ANC nosiły je m.in w połączeniu z mundurem ETO.
Pumps
Przykładowe brązowe czółenka, które mogły być noszone przez pielęgniarki w czasie wolnym od września 1945 roku. Tego typu buty kobiety kupowały we własnym zakresie.
Chcąc lepiej ochronić się przed chłodem, kobiety miały również możliwość założenia damskich butów polowych. Kombinując ike jacket ze spódnicą, oprócz pończoch należało jeszcze nałożyć oliwkowe skarpetki i wywinąć je na buty.
Shoes, Field, Women’s
Sznurowane buty polowe o węższym kroju dopasowanym do kobiecych potrzeb. Posiadają gumowy obcas o wysokości 2,5 cm oraz gumowe podeszwy.
Prostokątna skórzana torebka dla pielęgniarek została wprowadzona do użytku pod koniec 1942 roku. Posiadała odpinany pasek, a w środku wszytą portmonetkę i przegródkę na lusterko. Kolorystycznie pasowała do brązowych oksfordów.
Do listopada 1943 roku torebkę regulaminowo nosiło się na lewym ramieniu. Później zasady się zmieniły. Torebkę zaczęto nosić przez ramię, z paskiem spoczywającym na prawym ramieniu, a torebką z lewej strony. Pasek przymocowany do torebki na dwa zatrzaski można było odpiąć, a torebkę nosić jak kopertówkę lub pod pachą.
Bag, Utility, Nurses’
Skórzana torebka z przegródkami i portfelikiem. Podszewka wykonana jest z bawełnianej popeliny w kolorze OD. Pasek można wyregulować do noszenia na ramieniu lub odpiąć go i nosić torebkę pod ramieniem. Ten model torebki był używany tylko przez pielęgniarki z Army Nurse Corps.
(Torebka na zdjęciach pochodzi z kolekcji Victorii Pageot)
TOREBKA:
Pielęgniarki miały możliwość noszenia skórzanych brązowych rękawiczek lub wełnianych oliwkowych rękawiczek w połączeniu z mundurem ETO.
Gloves, Leather, Dress, Women’s
Skórzane brązowe rękawiczki dla kobiet. Były to proste, naciągane na dłonie rękawiczki, bez dodatkowych elementów ozdobnych.
Gloves, Wool, OD, Women’s
Wełniane rękawiczki w kolorze oliwkowym do noszenia w chłodne dni.
Nasza rada: replikę tej torebki możesz kupić w sklepie internetowym Quartermaster Inspector.
RĘKAWICZKI: